आदिवासी या भारतीय उपखंडातील जमाती आहेत ज्यांना भारतातील काही ठिकाणी स्थानिक मानले जाते. हा शब्द एक आधुनिक संस्कृत शब्द आहे जो 1930 च्या दशकात आदिवासी राजकीय कार्यकर्त्यांनी मूळचा दावा करून आदिवासींना स्वदेशी ओळख देण्यासाठी वापरला होता.
देशाच्या अनेक भागांमध्ये, आदिवासी गट प्राण्यांची शिकार करून आणि वन उत्पादने गोळा करून जगत होते. त्यांच्या अस्तित्वासाठी जंगले अत्यंत महत्त्वाची असल्याचे त्यांनी पाहिले. खोंड हा ओरिसाच्या जंगलात राहणारा असा समाज होता. ते नियमितपणे सामूहिक शिकार करण्यात गुंतले आणि नंतर मांस सामायिक केले.
जमात हा एक भारतीय समूह आहे ज्यामध्ये विशिष्ट गुण आणि वैशिष्ट्ये आहेत ज्यामुळे ती एक अद्वितीय सांस्कृतिक, सामाजिक आणि राजकीय अस्तित्व बनते . भारतीय जमातीचे स्वरूप आणि जमातींचे स्वरूप शतकानुशतके खूप बदलले आहे, परंतु काही वैशिष्ट्ये कायम आहेत.
२२ एप्रिल १९८३ रोजी स्वतंत्र आदिवासी विकास विभागाची स्थापना करण्यात आली आणि १९८४ पासून आदिवासी विकास विभाग स्वतंत्रपणे कार्यरत आहे. आदिवासी विकास विभागाच्या बळकटीकरणाकरिता सन १९९२ मध्ये आदिवासी विकास संचलनालय हे आदिवासी विकास आयुक्तालयात विलीन करण्यात आले.
आदिवासी विकास विभागांतर्गत ठाणे, नाशिक, अमरावती व नागपूर येथे चार अपर आयुक्त व २९ एकात्मिक आदिवासी विकास प्रकल्प कार्यालये असून त्यांच्या मार्फत मागासवर्गीय कल्याणाच्या राज्य व केंद्र शासनाच्या योजनांची अंमलबजावणी केली जाते.
तसेच, भारतातील आदिवासी लोकसंख्येच्या स्थितीवर चर्चा करताना, एखाद्याला हे माहित असणे आवश्यक आहे की भारतीय संविधानाच्या कलम 342 अंतर्गत अधिसूचित केलेल्या 700 हून अधिक जमाती आहेत. हे सर्व विविध राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये पसरले आहेत.
भारतात, 705 वांशिक गटांना अनुसूचित जमाती म्हणून मान्यता आहे. मध्य भारतात, अनुसूचित जमातींना सामान्यतः आदिवासी म्हणून संबोधले जाते, ज्याचा शाब्दिक अर्थ स्थानिक लोक.
भारतात सर्वाधिक आदिवासी लोकसंख्या कोणत्या राज्यात आहे? २०११ च्या जनगणनेनुसार, भारतात सर्वाधिक आदिवासी लोकसंख्या असलेले हे राज्य मध्य प्रदेश आहे. भारतातील इतर सर्वोच्च आदिवासी राज्यांमध्ये ओरिसा, महाराष्ट्र, राजस्थान, छत्तीसगड आणि गुजरात यांचा समावेश आहे.
नेक प्रदेशात, आदिवासी गट प्राण्यांची शिकार करून आणि वनोपज गोळा करून जगत होते. त्यांनी अनेक जंगली झुडपे आणि औषधी वनस्पतींचा उपयोग औषधी हेतूसाठी केला. ते स्थानिक बाजारपेठेत वनोपज विकायचे. मध्य भारतातील बैगांनी इतरांसाठी काम करण्यास नकार दिला.
For more information related to recruitment, you can view this government job notification, please share this employment news information with your friends and help them get government jobs. Visit OOacademy.co.in daily to get free job alerts of other government jobs in Marathi.
डीकोडिंग आदिवासी विकास विभाग परीक्षा 2023, विनामूल्य PDF .आदिवासी विभाग सर्व पदांचा अभ्यासक्रम Adivasi Vibhag Paper ..,Adivasi Vikas Vibhag Bharti Syllabus And Exam Pattern PDF